2022年8月6日から13日までカナダのモントリオールで第107回世界エスペラント大会が開催されました。 言語権や言語民主主義にも触れている今大会の大会宣言と主催者の挨拶をご紹介いたします。

第107回世界エスペラント大会宣言（カナダ・モントリオール）

（https://uea.org/vikio/Deklaro_-_japana）

2022年8月6日から13日までカナダのモントリオールに集まった第107回世界エスペラント大会の参加者、57か国からの859人は、「言語、生活、土地: 先住民族言語の10年」という主要テーマについて話し合いました。大会の開会式における領有の認定を通して、私たちは、私たちが集まったこの領土で、権利を決して割譲しなかったさまざまな先住民族、まず、ガンイェンカ族(カニエンケハーカ、モホーク族)に深い感謝の意を表しました。

講演、映画、討論会、アニシナアベク語講座を通して、私たちは、北米および世界中の先住民族の言語と文化の多様性の大きさについて学びました。私たちは、先住民族が天然資源と生物多様性の保全において重要な役割を果たしており、地球上での持続可能な存続のための基本的な知識の担い手であることを確認しました。また、彼らの権利に対して多くの障害や攻撃があったにもかかわらず、いかにして、彼らが伝統的な生業を遂行し続け、文化的な実践を維持し続け、土地に対する権利を主張し続けるために団結しているかということを聞きました。

国際先住民族言語の10年(2022-2032)の始まりを記念して、私たちの大会は、先住民族の権利に関する国際連合宣言のエスペラント語による新訳を発行しました。その文書で認定された多くの権利の中で、私たちは、第13条に特に注目してます。「先住民族は、自分たちの歴史、言語、口頭伝承、哲学、表記体系、および文学を、再活性化し、使用し、発展させ、そして将来の世代に伝える権利を有し、また共同体、地点、および人物の独自の名前を選定して保持する権利を有する。」言語権の運動として、私たちはこれらの原則を強く支持します。

エスペラント語の話者は、文化および言語の多様性がもたらす価値を高く評価し、地球規模で言語民主主義を実現するために協力しています。これらの目標と、この大会で議論された情報と着想に従って、私たちは、自己決定、平和、正義、および相互理解のための先住民族の努力に対する連帯と支援を宣言します。

Deklaro de la 107-a Universala Kongreso de Esperanto en Montrealo, Kanado

（https://uea.org/vikio/Deklaro_de_la_UK_2022）

La 859 partoprenantoj – el 57 landoj – de la 107-a Universala Kongreso de Esperanto, kunveninte en Montrealo, Kanado, de la 6-a ĝis la 13-a de aŭgusto 2022, traktis la kadran temon “Lingvo, vivo, tero: Jardeko de Indiĝenaj Lingvoj.” Per teritoria agnosko en la malferma ceremonio de la Kongreso, ni esprimis nian profundan dankon al la diversaj indiĝenaj nacioj, unuavice la ganjenka popolo (Kanien’kehá:ka, Mohawk), kiuj neniam cedis siajn rajtojn je tiu teritorio, kie ni kunvenis.

Per prelegoj, filmoj, diskutrondoj, kaj ankaŭ lingvokurso pri la aniŝinabeka, ni lernis pri la granda diverseco de indiĝenaj lingvoj kaj kulturoj en Nord-Ameriko kaj tutmonde. Ni konstatis, ke indiĝenaj popoloj ludas gravan rolon en la konservado de naturaj resursoj kaj biologia diverseco, kaj estas portantoj de fundamentaj scioj por nia daŭripova ekzisto sur la Tero. Ni krome aŭdis kiel, malgraŭ multaj baroj kaj atakoj al iliaj rajtoj, tiuj popoloj organiziĝas por daŭre plenumi siajn tradiciajn okupojn, konservi siajn kulturajn praktikojn kaj aserti siajn rajtojn je siaj teroj.

Honore al la komenco de la Internacia Jardeko de Indiĝenaj Lingvoj (2022-2032), nia Kongreso eldonis novan tradukon en Esperanto de la Deklaracio de Unuiĝintaj Nacioj pri la Rajtoj de Indiĝenaj Popoloj. Inter la multaj rajtoj agnoskitaj en tiu dokumento, ni aparte atentigas pri Artikolo 13, laŭ kiu “Indiĝenaj popoloj rajtas revivigi, utiligi, evoluigi kaj transdoni al estontaj generacioj siajn historiojn, lingvojn, buŝajn tradiciojn, filozofiojn, skribsistemojn kaj literaturojn, kaj asigni kaj reteni siajn proprajn nomojn por komunumoj, lokoj kaj personoj.” Kiel movado por lingvaj rajtoj, ni esprimas nian fortan subtenon al tiuj principoj.

La parolantoj de Esperanto alte taksas la valoron de kultura kaj lingva diverseco kaj kunlaboras por realigi lingvan demokration en monda skalo. Konforme al tiuj celoj kaj al la informoj kaj ideoj pritraktitaj en ĉi tiu Kongreso, ni deklaras nian solidarecon kaj subtenon al indiĝenaj popoloj en ties streboj por memdetermino, paco, justeco, kaj interkompreniĝo.

---

La Granda Paco de Montrealo en 1701-08-04    (El Wikipedia)
「モントリオールの大いなる和平」

次に今大会における主催者の挨拶をご紹介します。

カナダ・モントリオールで開催された第107回世界エスペラント大会における領有の認定

（https://uea.org/vikio/Agnosko_-_japana）

親愛なる大会参加者、親愛なる来賓の皆様、

今日、私たちは先住民族の地に集まっています。この地に暮らすさまざまな先住民族国家の国民は、この地を完全に割譲することはありませんでした。太古の昔から、五大湖から大西洋へと流れる大河のそばにあるこの地で、先住の民は暮らし、旅をし、出会い、交渉をしていました。

私たち世界エスペラント大会の開会式典は、フランスの植民者とその地域を包括する先住民族国家連合との間の大規模な和平会議終了のちょうど321年後に行われます。1701年8月4日、39の先住民族国家を代表する1300人が、「モントリオールの大いなる和平」として知られる条約の調印儀式に至る最後の詰めのためにモントリオールに集いました。このイベントは、アメリカ大陸の歴史の中でも、唯一のものでありますが、それは、規模の大きさと、全てが先住民族の相互和解の概念にしたがって進められたという事実のためであります。

私たちは、この場に集う客人として、深い感謝の意を表します。それは、先住民族国家がこの土地と流域で調和して暮らすため多方面にわたる行動をとったこと、そして私たちに、この割譲されていない土地で集うという特権を認めてくださったことに対してです。エスペランティストとして、私たちは、私たちが推し進めている国民間の平和と友情を築く努力が、「モントリオールの大いなる和平」の例と共通であると認識しています。そこには、すべての文化と人々とが平和的に共存することへの熱望が完璧に示されているからです。私たちは、ガンイニェンカ（カニエン・ケハーカ、モホーク）族とホディノショニ国家連合（イロコイ連邦）をはじめとする先住民族から学び、平和、正義、相互理解のための彼らが努力を継続していることに連帯を表明する機会を得たことを喜んでいます。

マーク・フェテス

 

Teritoria agnosko de la 107-a Universala Kongreso de Esperanto en Montrealo, Kanado

（https://uea.org/vikio/Teritoria_agnosko）

Karaj kongresanoj, estimataj honoraj gastoj,

Ni kunvenas hodiaŭ sur indiĝena tero, kiun neniam forcedis la diversaj indiĝenaj nacioj kiuj jam de antikvaj tempoj vivas, vojaĝas, renkontiĝas kaj intertraktas en ĉi tiu regiono, apud la riverego kiu uas de la Grandaj Lagoj al la Atlantika Maro.

La Solena Inaŭguro de nia kongreso okazas ĝuste 321 jarojn post la fino de grandega pac-konferenco inter la francaj koloniistoj kaj la indiĝenaj nacioj de tiu tuta regiono. 1300 reprezentantoj de 39 indiĝenaj nacioj venis al Montrealo por la finaj diskutoj kaj la solena subskribo de la traktato, konata kiel la Granda Paco de Montrealo, la 4-an de aŭgusto 1701. Tiu evento restas unika en la historio de la amerika kontinento pro sia amplekso kaj la fakto, kie ĉio disvolviĝis laŭ indiĝenaj konceptoj de interpaciĝo.

Kiel gastoj en ĉi tiu loko, ni agnoskas kaj profunde dankas la multflankan agadon de la indiĝenaj nacioj por vivi harmonie sur ĉi tiuj teroj kaj akvoj, kaj la privilegion kunveni ĉi tie sur ilia necedita teritorio. Kiel esperantistoj, ni ankaŭ rekonas la paralelecon de nia agado por paco kaj amikeco inter la nacioj kaj la ekzemplo de la Granda Paco de Montrealo, kiu tiel perfekte ilustras la sopiron al paca kunvivado komunan al ĉiuj kulturoj kaj popoloj. Ni ĝojas pro la ŝanco lerni de niaj indiĝenaj gastigantoj, plej notinde la nacio ganjenka (Kanien’kehá:ka) kaj la konfederacio Hodinoŝoni (Haudenosaunee), kaj esprimas nian solidarecon kun iliaj daŭrantaj streboj por paco, justeco kaj interkompreniĝo.

Mark Fettes