2008年国際言語年についてのユネスコ談話

Mesaĝo de S-ro Koïchiro Matsuura, Ĝenerala Direktoro de Unesko, pri la celebrado de la Internacia Jaro de Lingvoj 2008 (novembro, 2007) La jaro 2008 estas proklamita Internacia Jaro de Lingvoj fare de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj. Unesko, al kiu oni konfidis la taskon kunordigi la agadon por la Jaro, pretas plenumi sian rolon kiel gvida aganto. La Organizaĵo estas plene konscia pri la decida graveco de la lingvoj por la multaj defioj, kiujn la homaro devos alfronti dum la venontaj jardekoj. La lingvoj fakte estas nepraj por la identeco de la homaj grupoj kaj individuoj kaj por ilia paca kunekzisto. Ili estas strategia faktoro por antaŭeniri al daŭropova evoluigo kaj harmonia rilato inter la tutmonda kaj la loka. La lingvoj havas kernan gravecon por atingi la ses celojn de Edukado por Ĉiuj (EPĈ) kaj la Jarmilajn Evoluigajn Celojn (JEC) aprobitajn de Unuiĝintaj Nacioj en 2000. Kiel faktoro de socia integriĝo, la lingvoj ludas strategian rolon en la forigo de la ekstrema malriĉeco kaj malsato (JEC 1), dum kiel kolonoj de alfabetiĝo kaj lernado de kapabloj por la vivo ili estas ankaŭ nepraj por atingi universalan unuanivelan edukadon (JEC 2). La batalo kontraŭ HIV/aidoso, malario kaj aliaj malsanoj (JEC 6) devas utiligi la lingvojn de la koncernaj homgrupoj por trafi ilin, kaj la konservado de lokaj kaj indiĝenaj scioj kaj lertoj strebe al naturmedia pluteneblo (JEC 7) estas kerne ligita al lokaj kaj indiĝenaj lingvoj. Plie, la kultura diverseco estas intime ligita al la lingva diverseco, kiel indikite en la Universala Deklaracio pri Kultura Diverseco de Unesko kaj ĝia Agoplano (2001), la Konvencio por la Konservado de la Nemateria Kultura Heredaĵo kaj la Konvencio pri la Protektado kaj Antaŭenigo de la Diverseco de la Kulturaj Esprimoj (2005). Tamen, en la daŭro de kelkaj generacioj, pli ol 50% el la 7000 lingvoj parolataj en la mondo povos malaperi. Nun estas uzata malpli ol kvarono el ili en la lernejoj kaj ciberspaco, kaj la plimulton oni uzas nur sporade. Miloj da lingvoj -- malgraŭ tio ke ĉiu estas regata de homgrupo kiu ĝin uzas kiel ĉiutagan komunikilon -- forestas el la eduksistemoj, komunikaj rimedoj, eldona industrio kaj ĝenerale el la publika sfero. Urĝas agi. Kiel? Per la kuraĝigo kaj prilaboro de lingvopolitikoj ebligantaj al ĉiu lingvokomunumo la uzon de ties gepatra lingvo kiel eble plej vaste kaj ofte, ankaŭ en la edukado, apud la rego de iu nacia aŭ regiona lingvo kaj iu internacia lingvo. Ankaŭ kuraĝigante la parolantojn de regantaj lingvoj regi alian nacian aŭ regionan lingvon kaj unu aŭ du internaciajn lingvojn. Nur se plurlingvismo estos plene akceptita, ĉiuj lingvoj povos trovi sian lokon en nia tutmondiĝinta mondo. Tial Unesko invitas la registarojn, UN-organojn, organizaĵojn de la civila socio, edukajn instituciojn, asociojn de profesiuloj kaj ĉiujn aliajn koncernatojn stimuli la respekton, antaŭenigon kaj protektadon de ĉiuj lingvoj, aparte de tiuj endanĝerigitaj, en ĉiuj situacioj de la individua kaj kolektiva vivoj. Ĉu per iniciatoj sur la eduka kampo, la ciberspaco aŭ la klera medio; ĉu per projektoj por savtenado de endanĝerigitaj lingvoj aŭ antaŭenigo de la lingvoj kiel iloj de socia integriĝo; aŭ per esplorado de la interrilato inter la lingvoj kaj la ekonomio, inter la lingvoj kaj scioj de la indiĝenoj aŭ inter la lingvoj kaj la kreado, estas necese ke la ideo "lingvoj gravas!" estu diskonigata ĉie. Tiukuntekste, la 21-a de februaro kiel dato de la naŭa Internacia Tago de la Gepatra Lingvo havos elstaran signifon kaj estos aparte taŭga limdato por la enkonduko de iniciatoj celantaj antaŭenigon de lingvoj. Nia komuna celo estas atingi agnoskon, sur la nacia, regiona kaj internacia niveloj, pri la graveco de la lingva diverseco kaj plurlingvismo en la eduka, administra kaj jura sistemoj, en la kulturaj esprimoj kaj komunikaj iloj, en la ciberspaco kaj komerco. La Internacia Jaro de Lingvoj 2008 alportos unikan ŝancon por fari decidan antaŭeniron survoje al la atingo de tiuj celoj. Koïchiro Matsuura （traduko prenita el Universala Esperanto-Asocio ）

2008年の国際言語年を祝すユネスコ事務局長・松浦晃一郎氏の談話 (2007年11月) 2008年は国際連合総会にて「国際言語年」と宣言されました。ユネスコ（国際連合教育科学文化機関）は本言語年にあたりその活動を調整する役割を担い、先導者としての役割を果たすつもりです。 ユネスコは、人類がこの先数十年にわたって直面せざるを得ない数多くの課題に対して、言語が決定的に重要だということを深く認識しています。 事実、諸言語は人々の集団や個人のアイデンティティ（自己同一性）と平和共存にかかせません。諸言語は、世界と地域とが調和を保ちつつ持続的発展をとげるための戦略的な要因をなしています。 諸言語は「万人のための教育」で掲げられている６項目の目標（＊１）と、国際連合が 2000年に採択した「ミレニアム開発目標」（以下、「ミレ目標」と略す）（＊２）を達成するために最大限に重要です。 諸言語は社会の統合の要因として、極度の貧困と飢餓を撲滅する（ミレ目標１）ためには 戦略的な重要性を持ち、また普遍的な初等教育を達成する（ミレ目標２）ためには識字、 学習と生活力を身に付ける上での柱となります。ＨＩＶ／エイズ、マラリア、その他の病気のまんえんと闘う（ミレ目標６）ためには、直面している人たちが使う言語によることが必須です。 そして自然環境の持続可能性を確保する（ミレ目標７）ために、現地のそして先住民の智恵と知識とを保護することは現地と先住民の言語に密接に結びついています。 さらに、文化の多様性が言語の多様性と密接に結びついていることは、文化の多様性に関するユネスコ世界宣言（＊３）とその行動指針（2001年）、無形文化遺産の保護に関する条約（＊４）、文化的表現の多様性の保護と促進に関する条約（2005年）に示されている通りです。 しかしながら、今後数世代の間には、世界で話されている七千の言語の内の50％が消滅するかもしれません。現在学校やサイバースペースでは、その内四分の一に満たない言語しか使われていず、多くの言語は散発的に使われるにすぎません。何千もの言語が、日常のコミュニケーション手段として人々の集団で使われているにもかかわらず、教育体系、通信手段、出版業やいわゆる公的な場面から疎外されています。 われわれには緊急な行動が必要ですが、いかにすべきでしょうか。それぞれの言語コミュニティに対しては、第一言語ないし母語を、教育も含めてなるべく広範にまた頻繁に使うような言語政策を立て、国民的または地域的、そして国際的に使われる言語の習熟と併行させるよう奨励します。また、優位な言語を話す人たちにも、他の国民的、地域的言語、さらに一つか二つの国際的な言語に習熟することを奨励します。複数言語主義が完全に根付いてこそ、全ての言語がグローバル化した世界の中に自らを位置付けることができます。 そこでユネスコは各国政府、国際連合の諸機関、市民社会の諸組織、教育機関、専門家団体、そのほかの全ての関係者に対して、個人的、集団的な諸場面において、全ての言語、特に絶滅に瀕している言語に対する尊敬、促進と保護とを増進させる取り組みをされるよう要請します。 教育面、サイバースペース面、教養面での取り組みによって、絶滅に瀕している言語の保全事業によって、社会の融合のための道具に言語を使おうとすることによって、言語と経済の関係、言語と先住民の知識の関係、言語と創作の関係などを探求することによってか、以上いずれの手段によっても「言語は重要だ」という考えがあらゆるところに広報されることが必要です。 この意味で2008年の2月21日が第９回の国際母語の日（＊５）にあたることは重要な意義をもち、諸言語の発展をはかる方策を導入するのに適した期限といえます。 われわれの共通の目的は、国家的、地域的、国際的な段階において、言語の多様性と複数言語主義の重要性が教育・行政・立法制度の中で、文化的な表現とコミュニケーション手段の上で、そしてサイバースペース上や商業上も認められることです。 2008年の国際言語年はこれらの目的を達成する上で決定的な進展をもたらす独特の機会となるでしょう。 松浦晃一郎 （試訳および訳注：日本エスペラント学会） 【訳注】 （＊１） 万人のための教育： ユネスコが国際諸機関と合同ですすめている取り組みで、 2015年までを目標として、次を掲げる。(1) 就学前児童の福祉及び教育の改善、(2) 全ての子どもが良質の無償初等義務教育を受け終了できるよう確保、(3) 生活技能プログラムへの公平なアクセスを確保、(4)成人識字率の50％改善を達成、(5) 初等中等教育における男女格差を解消、(6) 教育の全ての側面における質の向上。なお、日本のユネスコの「世界寺子屋運動」はこの取り組みのひとつといえる。 （＊２） ミレニアム開発目標： 国際連合で、2000年のいわゆる「ミレニアムサミット」 で採択された宣言をもとに、８項目の開発目標をまとめたもの。次の目標からなる。(1) 極度の貧困と飢餓を撲滅、(2) 普遍的な初等教育を達成、(3) ジェンダーの平等を推進し、女性の地位を向上させる、(4) 幼児死亡率を削減、(5) 妊産婦の健康を改善、(6)ＨＩＶ／エイズ、マラリア、その他の病気のまんえんを防止、(7) 環境の持続可能性を確保、(8) 開発のためのグローバル・パートナーシップを推進。 （＊３） 宣言の日本語訳は ここを参照。 （＊４） 条約の日本語訳は ここを参照。 （＊５） 国際母語の日については ここを参照。

(注:　 = 日本エスペラント学会のサイト内,     = サイト外)